گندله آهن چیست؟
همان‌طور که اشاره شد گندله‌های آهن یا iron ore pellets گلوله‌هایی کوچک از جنس کنسانتره سنگ آهن و برخی مواد افزودنی هستند که برای تولید آهن خام و فولاد مورد استفاده قرار می‌گیرند. با حذف ناخالصی‌های سنگ آهن و نرم کردن آن کنسانتره آهن به دست می‌آید. اندازه گندله‌های آهن معمولاً بین ۱۶-۶ میلی‌متر است. حدود ۷۰-۶۳ درصد ماده‌ی تشکیل دهنده گندله‌ها کنسانتره آهن است و مواد افزودنی ضروری برای ساخت گندله، سی درصد باقی‌مانده را تشکیل می‌دهند. این مواد افزودنی معمولاً عبارت اند از آهک، شیر آهک، دولومیت، الیوین و بنتونیت. دلیل افزودن این مواد به گندله چیست؟ گندله خام به تنهایی و بدون استفاده از مواد افزونی فاقد ویژگی‌های لازم برای استفاده در صنایع است. افزودن موادی که گفته شد سبب افزایش استحکام مکانیکی و شیمیایی، افزایش چسبندگی، افزایش تخلخل و … می‌شود. ماده به‌دست آمده از ترکیب آهن، مواد افزودنی و آب خام است. این ماده که گندله سبز نامیده می‌شود به کمک دیسک یا مخروط گندله سازی تولید شده و به شکل گلوله در می‌آید. سپس این گلوله‌ها خشک شده و تا دمایی کمتر از نقطه ذوب اکسید آهن (حدود ۱۳۰۰ درجه سانتی‌گراد) حرارت داده می‌شوند. این حرارت سبب سخت شدن و افزایش استحکام گندله‌ها می‌شود. در نهایت، گندله تولید شده برای استفاده در کارخانجات آماده است.
کاربرد گندله آهن چیست؟
تا اینجا دریافتیم که گندله بخش مهمی از صنایع تولید فولاد است. می‌توان گفت که گندله آهن به مثابه واسطه بین سنگ آهن خام و فولاد صنعتی عمل می‌کند. استفاده از گندله سبب کاهش هزینه‌ها، افزایش بازده و بهره‌وری بیشتر صنایع می‌شود. گندله آهن کاربردی بسیار گسترده دارد. صاحبان صنایع از گندله‌های آهن برای ساخت فولاد استفاده می‌کنند و فولاد تولید شده نیز در ساخت پل‌ها، اتومبیل‌ها، هواپیما، دیگر وسایل حمل و نقل، وسایل الکترونیکی خانگی و … به کار می‌رود. تخلخل بالای گندله آهن، استحکام و مقاومت بالای آن و درنهایت ترکیب شیمیایی خاص گندله از نقاط قوت آن به شمار می‌آید. این ویژگی‌ها منجر به افزایش کارایی و کیفیت بیشتر گندله در صنایع مختلف می‌شوند. لازم به ذکر است که نگه‌داری طولانی مدت گندله آهن در فضای آزاد تأثیری بر خواص و کیفیت آن ندارد. در آخر می‌توان گفت که گندله آهن برای پاسخ به نیازهای کنونی صنایع فولاد ضروری است.
انواع گندله
بر اساس رایج‌ترین روش‌های دسته‌بندی گندله آهن، آن‌ها را به ۴ دسته زیر تقسیم می‌کنند:
- گندله بزرگ: یکی از انواع پرکاربرد گندله در صنعت ساخت سیمان و محصولات فولادی، گندله بزرگ است که در قطرهای متنوع بین ۲۰ تا ۳۰ میلی‌متر تولید می‌شوند.
- گندله عادی: در دسته‌بندی گندله‌ها بر اساس اندازه، انواع دارای قطر ۱۰ الی ۱۵ میلی‌متر به‌عنوان گندله‌های عادی معرفی می‌شوند. گندله عادی بیشترین کاربرد را در واحدهای احیای مستقیم کوره‌های بلند دارند.
- گندله ریز: از کوچک‌ترین انواع گندله با قطرهای ۳ تا ۸ میلی‌متر، در ساخت کلوخه استفاده می‌شود. این دسته توپ آهنی را در بازار به‌عنوان گندله ریز می‌شناسند.
- گندله اسفنجی: گندله اسفنجی دارای ساختاری کروی شکل است و کارخانه‌های فولادی ایران، آن را در سایزهای مختلف تولید می‌کنند. بیشترین کاربرد این نوع گندله را می‌توان در صنایع مبتنی بر فلزات قراضه و همچنین ریخته‌گری مشاهده کرد.
نرمه گندله چیست؟
نرمه گندله یکی از محصولات بسیار کاربردی در صنایع مختلف است که به‌صورت دانه‌های حداکثر ۶ سانتیمتری و معمولاً دایره‌ای به بازار عرضه می‌شود. نرمه گندله در حالت نرمال به رنگ قهوه‌ای است؛ اما نمونه‌های مشکی و کرمی رنگ نیز در بازار وجود دارند که کیفیت آن‌ها در حد نرمه‌های قهوه‌ای نیست. نرمه گندله کاربرد زیادی در ساخت انواع مقاطع فولادی دارد. بااین‌حال، نرمه‌ها را می‌توان آسیاب کرد و پس از تبدیل به کنسانتره آهن، تحت فرایند گندله‌سازی قرار داد.
